قیس بن سعد سردار سخاوت
(مقاله)
نویسنده: استاد ناصر باقری بیدهندی
منبع: فرهنگ کوثر، اسفند 1379 - شماره 48 (7 صفحه - از 73 تا 79)
مقدمه[1]
قیس بن سعد بن عباده از اصحاب بزرگ پیامبر صلی الله علیه وآله و یاران وفادار امیرمؤمنان علی علیه السلام است. او از نام آوران بزرگ عصر خود و از شخصیتهای گمنام تاریخ اسلام و تشیع است.
در میان خصوصیات فردی و اجتماعی قیس، آنچه وی را از دیگر یاران علی علیهالسلام متمایز میسازد، بینش سیاسی ـ اجتماعی اوست؛ به گونهای که مورخان و سیره نویسان وی را یکی از پنج سیاستمدار عرب در عصر پیامبر صلی الله علیه وآله و علی علیه السلام میخوانند.
او بزرگمردی است که معاویه او را با صدهزار نفر از یاران خود برابر میداند.
تبار قیس
پدرش رئیس قبیله خزرج، پیشوایی انصار و از افسران ارشد اسلام بود که دوران جاهلیت و پس از ظهور اسلام، ریاست و سروری داشت و قومش پیشوا و بزرگواریاش را میستودند.
سعد در سال 14 یا 15 ه.ق. در زمان خلافت خلیفه دوم، در «حوران» ـ از نواحی شام ـ کشته شد. قبرش در غوطه دمشق مشهور و معروف است.
مادر قیس «فکیهه» دختر عبیدبن دلیم بنحارثه است.
قیس در سرودههای خود به عظمت خود و خاندانش اشاره میکند و میگوید:من از قوم یمانین، آقا و رئیس آن قبیله هستم و مردم هم دو دستهاند: فرمانده یا فرمانبردار.